در مرحله اجرای استانداردهای ورزشی مشکلات زیادی داریم

برنامه ورزش بدون ویرایش با موضوع مهندسی ورزش، اهداف آن و جایگاه آن در ایران و جهان و با حضور دکتر احمد رضا عرشی مسئول کارگروه مهندسی ورزش در وزارت ورزش و جوانان، مهندس پیمان تبریزی کارشناس ورزشی، دکتر رضا سارنگ محقق و پژوهشگر و استاد دانشگاه و مهندس فرید آجرلو استاد فارغ التحصیل مهندسی ورزش روانه آنتن شد. 

دکتر احمد رضا عرشی مسئول کارگروه مهندسی ورزش در وزارت ورزش و جوانان در ابتدا با بیان اینکه ورزش دو زیربنای فکری دارد، گفت: نخست ارتقاء عملکرد ورزشکار و دوم ارتقاء ایمنی ورزشکار. تمام فعالیت هایی که متخصصین ورزشی انجام می دهند، در همین زمینه است یعنی سعی می کنند مثلا مدال نقره را مدال طلا کنند و یا اینکه از وقوع حادثه جلوگیری کنند. 

وی افزود: در هر دو مورد مباحث فنی و مهندسی مطرح است. به طور کلی از فیزیک مکانیک و الکتریسیته برای هر دوی این موارد و حتی مباحثی مانند فیزیولوژی ورزش استفاده می شود. در نتیجه مهندسین با پیشینه و چارچوب های فکری مهندسی به راحتی می توانند در هر دو مورد ایمنی و عملکردی وارد شوند و به ارتقاء ورزش و ایمنی ورزش کمک کنند.

وی تصریح کرد: این مسئله چارچوب اصلی نیاز حضور متخصصین مهندسی در ورزش است. 

مهندس پیمان تبریزی کارشناس ورزشی در ادامه به ارائه تعریف کلاسیک از مهندسی ورزش پرداخت و بیان داشت: مهندسی ورزش جدا از مهندسی هایی که در دانشگاه ها و دیگر رشته ها وجود دارد نیست، در حقیقت همان گونه از مهندسی است اما کاربرد آن در ورزش است.

وی ادامه داد: در مهندسی عمران فرد ساختمان می سازد ولی در مهندسی ورزشی، فرد یک ورزشگاه و امکانات مربوط به آن را می سازد. اگر مهندسی ورزشی مناسب نباشد، وضعیتی مانند مهندسی ورزشگاه نقش جهان را شاهد هستیم که هنوز افتتاح نشده است.

در ادامه دکتر رضا سارنگ محقق و پژوهشگر و استاد دانشگاه در تعریف مهندسی اظهار داشت: به کار گیری علوم ریاضی و فیزیک و عملی سازی آنها را مهندسی خطاب می کنند که در حوزه های مختلف وجود دارد.  

وی با اشاره به ابزار و روش های مهندسی بیان داشت: اگر ورزش را به معنی مجموعه فعالیت ها در جهت ارتقاء عملکرد ورزشکار یا ورزش در نظر بگیریم، مهندسی ورزش همان روش ها و ابزار مهندسی در جهت ارتقاء عملکرد ورزشکار است.

مهندس فرید آجرلو استاد فارغ التحصیل مهندسی ورزش در ادامه مهندسی ورزش را یک رویکرد دانست و عنوان داشت: این تعریفی که ارائه می دهم، تعریف انجمن بین المللی مهندسی ورزش است و بر اساس آن، مهندسی ورزش رشته ای است که از تمام علوم، برق، معماری، تربیت بدنی، پزشکی و کامپیوتر استفاده می کند تا عملکرد ابزار و ورزشکار و خود ورزش را بهبود ببخشد.

در ادامه عرشی ملموس ترین بحث مهندسی ورزش را مشکلات موجود در اماکن ورزشی دانست و گفت: این مشکلات در استادیوم های بزرگ مانند آزادی و باشگاه های کوچک وجود دارد. در بسیاری از موارد به هیچ وجه اصول فنی و مهندسی در این اماکن ورزشی رعایت نشده اند.

وی این مشکلات را کوچک و بزرگ دانست و با ذکر یک مثال بیان داشت: ازمشکلات کوچک می توان به درهای ورود و خروج اشاره کرد و به دفعات دیده ایم در ورزشگاه ها این درها که باید برای کنترل جمعیت و تردد آن استفاده شود و جمعیت بتواند در مواقع بحرانی سریع از استادیوم خارج شود، دارای مشکلات زیادی هستند زیرا درها به طرف داخل باز می شود، یعنی اگر خدایی نکرده موقعیت بحرانی ایجاد شود، جمعیت پشت در بسته به هم فشار می آورند و غیر ممکن است در باز شود. 

مسئول کارگروه مهندسی ورزش وزارت ورزش به دیگر موارد قابل ذکر در امر مهندسی ورزشی در استادیوم ها اشاره کرد و اظهار داشت: کف پوش ها، سیستم نورپردازی، سیستم تصویه هوا و امثال آن در خیلی از موارد استاندارد نیستند.

وی خاطرنشان کرد: متاسفانه وقتی خرید صورت می گیرد از اصولی که باید رعایت شود، استفاده نمی کنند.

در ادامه تبریزی به سازمان ملی استاندارد اشاره کرد و بیان داشت: این سازمان دو وظیفه دارد؛ تدوین و ترویج استاندارد و دوم اجرای آن. در حوزه ورزش استانداردهای زیادی تدوین شده است ولی در مرحله اجرا مشکلات زیادی وجود دارد زیرا استانداردهایی که وجود دارد، به صورت تشویقی اجرا می شوند!

وی با بیان اینکه زیرساخت های لازم را برای اجباری کردن استانداردها در ورزش نداریم، گفت: در لیگ سال گذشته فوتبال، شاهد بودیم توپ ها با مشکل مواجه شد و در اینجا مسئول سازمان استاندارد باید مشخص کند که این توپ ها چگونه وارد کشور شدند. این در حالی است که در سال 89 مصوب شد کلیه کالاهای وارداتی باید استاندارد اجباری داشته باشند.

در ادامه سارنگ با خاطرنشان کردن این موضوع که قرار نیست یک مهندس ورزش یک ورزشگاه بسازد، بیان داشت: موضوع مهمی که در استاندارد وجود دارد، نظارت است یعنی قدرتی که استاندارد ایجاد می کند، از همه اینها مهمتر است. در حقیقت در این عرصه نظارتی نداریم.

وی به ورزشگاه های ساخته شده در 20 سال گذشته اشاره کرد و ادامه داد: اگر به این ورزشگاه ها نگاه کنید، متوجه می شوید، به گونه ای ساخته شده اند که اگر کسی نداند گویا انبار کاه و یونجه است. در کشورهای توسعه یافته ورزشگاه هایی که ساخته می شود بر اساس معماری مخصوص ورزش است.

وی افزود: خود سازه ورزشی یکسری مشخصات فنی مهندسی دارد که یک مهندس ورزش باید آنها را کارشناسی، انتخاب و نظارت کند و راهنمایی و مشاوره دهد و حتی در مراحلی از مکانیزم های قانونی استفاده کند یعنی به ورزشگاهی که استانداردهای لازم را ندارد، اجازه برگزاری مسابقه را ندهد.

این محقق و پژوهشگر و استاد دانشگاه در خصوص معماری ورزشگاه ها گفت: در حالی که استادیوم آزادی خیلی از استانداردهای لازم را ندارد، به آن افتخار می کنیم زیرا معماری حداقلی را دارد و از یک نوع زیبایی برخوردار است.

شایان ذکر است برنامه ورزش بدون ویرایش هر چهارشنبه ساعت 16 از رادیو گفت و گو پخش می شود.